Witamy na oficjalnej stronie Palmiarni Miejskiej w Gliwicach
 |
 |
Palmiarnia Miejska
Regulamin
- Regulamin obiektów i urządzeń użyteczności publicznej zarządzanych przez MZUK
- Regulamin Palmiarni Miejskiej
Cennik
Osoby uprawnione do zakupu biletu ulgowego lub zwolnione z opłat zobowiązane są do okazania dokumentu uprawniającego do zniżki lub zwolnienia z opłaty (Regulamin Palmiarni, pkt. 5).
Płatność gotówką lub kartą płatniczą.
Cennik obowiązujący od 2 listopada 2023 roku
Zarządzenie dot. cen i opłat dla gliwickich instytucji kultury
Pawilony
Pawilon roślin użytkowych
Stworzyliśmy w nim warunki jakie panują w klimacie subtropikalnym, gdyż większość zgromadzonych tu roślin pochodzi z tej strefy klimatycznej, choć nie tylko. Łączy je jedno – użyteczność dla człowieka i wpływ na jego gospodarkę.
Niemal każdemu gatunkowi tu prezentowanemu można przypisać ciekawą historię opowiadającą o metodach wykorzystania jego właściwości przez ludzi. Goście Palmiarni z ciekawością odnajdują gatunki znane przez nich jedynie z części roślin wykorzystywanych w życiu codziennym. Tu mogą zobaczyć je w „całości”. Wszystko to można podziwiać przy odgłosach egzotycznych ptaków, a stali goście z pewnością zauważą zmiany jakie zachodzą w tym pawilonie w czasie całego roku.
Usable Plants Pavilion (PDF)
(MP3)
Nutzpflanzenhaus (PDF)
(MP3)
Pawilon tropiku
W tym pawilonie obserwując rośliny nie zauważymy wpływu pór roku na ich rozwój. Zgromadzone okazy nie przechodzą okresu spoczynku. W strefie tropikalnej, w której występują w stanie naturalnym, panują zbliżone warunki przez cały rok. Powietrze jest bardzo wilgotne, a temperatura nie spada poniżej 18C.
Zgromadzone tu rośliny tworzą tzw. „piętra”, co jest cechą charakterystyczną dla deszczowego lasu tropikalnego. Nieodłącznym elementem tego pawilonu jest kaskada i oczko wodne, w którym pływają piranie, pielęgnice pawiookie oraz sumy afrykańskie.
Tropical Plants Pavilion (PDF)
(MP3)
Tropenhaus (PDF)
(MP3)
Pawilon historyczny
W trzecim pawilonie ekspozycyjnym zgromadzono najstarsze i jedne z najbardziej okazałych roślin jakie można oglądać w Palmiarni. Szczególnie jesteśmy dumni z palm – feniksów kanaryjskich, których wiek przekroczył 120 lat. Zostały one przywiezione w 1924 roku na wystawę botaniczną zorganizowaną w szklarniach Palmiarni.
Dużym zainteresowaniem cieszą się również palmy z rodzajów latania i niebochronka, które podobnie jak 15 metrowe araukarie i brachychiton pamiętają jeszcze „starą Palmiarnię”. Goście mogą odpocząć w altance i na ciekawie wkomponowanych w zieleń ławeczkach. W środkowej części pawilonu w oczkach wodnych rosną papirusy i pandany, a cichy szum kaskady pozwala na chwilę refleksji.
Pawilon sukulentów
W tym pawilonie na zwiedzających czeka zmiana klimatu. Jest tutaj utrzymywana niska wilgotność powietrza i podłoża. Roślinom to nie przeszkadza, gdyż wszystkie one łączy wspólna cecha – zdolność do gromadzenia wody. Wśród eksponowanych sukulentów panuje olbrzymia różnorodność budowy, kształtu, wielkości, miejsca magazynowania wody. Najliczniej prezentowana jest tutaj rodzina kaktusów. Jest ich blisko dwa tysiące sztuk. Są 8 metrowe cereusy i kilkunasto-milimetrowe litopsy – żywe kamienie.
Pawilon akwarystyczny
Ekspozycja obejmuje prezentację czterech środowisk słodkowodnych. Największy, o pojemności 60 tysięcy litrów jest zbiornik środowiska Amazonki, pozostałe mają pojemność od 11 – 13 tysięcy litrów każdy.
Amazonia
Amazonia – obszar w Ameryce Południowej który fascynuje badaczy przyrody od dziesięcioleci. Kraina równie piękna i tajemnicza, co dzika i niebezpieczna. Wieloletnie badania naukowców pozwalają spojrzeć na ten obszar świata, jak na wielki skarb przyrody, którym matka natura obdarzyła Ziemię.
Różnorodność i bogactwo środowiska jest błogosławieństwem dla tej krainy, ale równocześnie jej przekleństwem. Nadmierna eksploatacja bogactw naturalnych oraz wyrąb lasów powodują systematyczne kurczenie się obszaru równikowego lasu deszczowego Amazonii. Podziwiając piękno tego środowiska warto mieć świadomość niszczycielskiej siły człowieka, by nie dopuścić do całkowitej degradacji „zielonych płuc planety” .
Tanganika
Tanganika – najdłuższe jezioro świata i drugie po Bajkale pod względem głębokości. Leży w Afryce Wschodniej. Jest jednym z Wielkich Jezior Afrykańskich powstałych miliony lat temu na skutek ruchów tektonicznych Ziemi. Jezioro rozpościera się pomiędzy terytorium Zambii, Demokratycznej Republiki Konga, Burundi i Tanzanii.
Izolacja tego zbiornika wodnego o powierzchni 34,4 tys. km² spowodowała, iż fauna, która je zasiedla jest bardzo specyficzna, a większość z ponad kilkuset gatunków ryb występujących w Tanganice to endemity. Szczególną okazję poznania specyfiki fauny największego afrykańskiego jeziora daje ekspozycja stanowiąca wycinek strefy przybrzeżnej Tanganiki. Spektakl życia, który ma miejsce w tym jeziorze, to niepowtarzalne zjawisko którego możemy być obserwatorami.
Rzeki polskie
Polskie rzeki to siedlisko wielu gatunków fauny i flory. Mamy je na wyciągnięcie ręki, a jednak nie zauważamy bogactwa otaczającej nas przyrody. Rzeka najczęściej kojarzy się nam z letnim wypoczynkiem i zasłużonym urlopem po całorocznej pracy, a rzadziej z domem wielu gatunków ryb i roślin.
Celem tej ekspozycji jest zmiana spojrzenia na otaczającą nas przyrodę i podniesienie poziomu świadomości potrzeby dbania o środowisko naturalne, w którym żyją nasze rodzime gatunki ryb.
Rzeki Azji południowo-wschodniej
Azja Południowo – Wschodnia jest zieloną i wilgotną krainą, obejmującą Półwysep Indochiński i Archipelag Malajski wraz z Filipinami. Środowisko wodne w tym rejonie świata jest bardzo zróżnicowane. Większość roślin hodowanych w akwariach domowych pochodzi właśnie z Azji – zaskakują kolorystyką i kształtem poszczególnych gatunków. Przedstawicielami bogatej fauny są przede wszystkim rodziny brzanek (Puntius denisoni, Puntius tetrazona) oraz rodziny Botiidae
Ścieżka dydaktyczna w Palmiarni Miejskiej
Poprzez uczestnictwo w programie pt.: „Ścieżka wiedzy o roślinach egzotycznych”, zapraszamy do skorzystania z niepowtarzalnej możliwości bezpośredniego kontaktu z egzotyczną przyrodą. Tematyka ścieżki obejmuje omówienie grup roślin przyprawowych i sukulentów oraz rodziny bambusów i palm. Na terenie pawilonów ekspozycyjnych wyodrębniliśmy punkty, w których nie obowiązuje reguła „Nie dotykać”. Każdy w tych miejscach ma możliwość sprawdzić na ile „ostre” są ciernie kaktusów czy jak miękka może być „skóra” palm. To niezwykle atrakcyjna, interaktywna lekcja botaniki. Każda grupa, która ukończy ścieżkę, otrzymuje stosowny certyfikat.
Przyjdźcie, naprawdę warto.
Polecamy wynajęcie naszych przewodników, którzy w przystępny sposób omawiają zagadnienia ścieżki i odpowiadają na pytania zainteresowanych
Zapisy grup:
– od wtorku do piątku,w godzinach 9.00 – 17.00
– pod numerem telefonu 32-231-32-39 oraz na e-mail [email protected]
Park Chopina
Pierwsze wzmianki o parku miejskim rozciągającym się między rzeką Kłodnicą a Kanałem Kłodnickim pochodzą z połowy XIX wieku. Zajmował on około 8 hektarów i obejmował tereny w ścisłym centrum miasta. W kształtowaniu gliwickiego parku dużą rolę odegrały pomysły i koncepcje angielskie C.J.Loudon”a oraz bardziej znane na kontynencie najnowsze doświadczenia francuskie G.E. Haussmann’a projektującego parki i bulwary paryskie po znanej przebudowie miasta w XIX wieku. W przeważającej części parku wykorzystano naturalne położenie i malowniczą „dziką” zieleń miejscowych drzew i krzewów. Spacerując alejkami można było również dojść w rejony, gdzie dominowała geometria i fantazyjne formy żywopłotów. W takich miejscach w sezonach letnich prezentowano rośliny egzotyczne, które zaczynały się cieszyć coraz większym zainteresowaniem. Przy głównej promenadzie i w głębi parku rosły drzewa iglaste głównie świerki i modrzewie oraz liściaste takie jak klony, kasztanowce, lipy, dęby jesiony i robinie, a wśród krzewów dominowały rododendrony. W północnej części zespołu parkowego tuż przy szklarniach znajduje się do dziś Domek Ogrodnika o malowniczo rustykalnych formach, nawiązujący do idei Domku Goethe’go w weimarskim parku.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Gliwicach
Obecnie powierzchnia parku wynosi 5 ha. Wymieniono nawierzchnię alejek kładąc kostkę krakowską, zainstalowano estetyczne ławki i kosze na śmieci, a w północnej części parku urządzono plac zabaw dla dzieci. Całość parku dla zwiększenia bezpieczeństwa jest ogrodzona. We wrześniu 2001roku na miejscu byłego mauzoleum poświęconemu Ułanom 22 pułku, poległym w czasie I wojny światowej uroczyście odsłonięto pomnik „Gliwiczanom – ofiarom wojen i totalitaryzmów”. Jest to miejsce, gdzie można złożyć hołd poległym i spędzić kilka chwil refleksji. We wschodniej części, na przedłużeniu głównej osi basenu w kierunku północnym znajduje się pomnik patrona parku – Fryderyka Chopina. W latach 1995 – 1996 przeprowadzono szczegółową inwentaryzację drzew i krzewów, a następnie uporządkowano stan liczebny wycinając samosiejki i drzewa chore chroniąc i pielęgnując egzemplarze najbardziej cenne
Wirtualny spacer
Wirtualne zwiedzanie Palmiarni Miejskiej w Gliwicach
Wirtualny spacer przed palmiarnią
Wirtualny spacer po palmiarni - pawilon roślin użytkowych
Wirtualny spacer po palmiarni - pawilon roślin tropikalnych
Wirtualny spacer po palmiarni - pawilon historyczny
Wirtualny spacer po palmiarni - pawilon sukulentów
Wirtualny spacer po palmiarni - pawilon akwarystyczny
Historia Palmiarni Miejskiej
Historia Palmiarni Gliwickiej sięga 1880 roku, kiedy to na terenie kształtującego się parku miejskiego powstały pierwsze szklarnie o charakterze wystawowym.
Dynamiczny rozwój obiektów rozpoczął się jednak w 1924 roku, kiedy to zorganizowano wielką wystawę roślin egzotycznych. Wśród nich prezentowano kolekcję palm. Trzy z nich należące do gatunku feniks kanaryjski do dnia dzisiejszego rosną w pawilonie historycznym. W 1925 roku otwarto pierwszy na Śląsku wielki basen o pojemności 120m3 wody dla jednej z największych na świecie roślin wodnych Victoria regia. Odtąd można było podziwiać liczne rośliny znad Amazonki. Zbudowano terraria oraz klatki dla egzotycznych zwierząt. Zachwyt wzbudzały akwaria z kolorowymi rybkami, żabami i żółwiami. Podobnie w ptaszarni, wśród wielu ptaków królowały brazylijskie papugi. Gwałtowny rozwój ilościowy, a także wzrost palm nakazał powiększenie Palmiarni.
W 1935 roku wybudowano wysoką na 12m i powierzchni 504m2 szklarnię, która stała się głównym pawilonem wystawowym. Powiększono również kaktusiarnię i dobudowano akwaria. Nieoceniony wkład w ten rozwój wniósł dyrektor Riedel – miłośnik roślin, botanik a jednocześnie dobry organizator. Wraz z inwestycjami wzrastała frekwencja zwiedzających. W 1926 roku Palmiarnię odwiedziło około 8000 osób, a w 1936 roku było ich już 30 tysięcy. Palmiarnia wraz z otaczającym ją parkiem była – razem z śródmiejskimi alejami spacerowymi (obecnie Aleja Przyjaźni) i zespołem krajobrazowego Parku Wilhelma (obecnie Park Chrobrego) „zielonymi płucami” wśród kopalń, hut i zakładów przemysłowych. Palmiarni nie ominęły zniszczenia wojenne.
W styczniu 1945 roku obiekty zostały niemal doszczętnie zdewastowane. Powybijane szyby, niesprawna kotłownia i panujący mróz spowodował utratę prawie całej kolekcji roślin. Dzięki wysiłkowi inż. Krzeczewskiego i pracowników Palmiarni w październiku 1947 roku placówka ponownie została otwarta dla zwiedzających. Miała wówczas 1400m2 powierzchni, posiadała około 600 gatunków roślin, 28 akwariów, basen z wodą podgrzewaną przez cały rok oraz duże alpinarium.
Sprowadzono wówczas do Gliwic niektóre okazy z opuszczonych po wojnie majątków na Dolnym Śląsku. Wiele egzemplarzy zakupiono lub otrzymano w darze od prywatnych hodowców. W latach 70-tych kolekcja roślin liczyła już 8000 sztuk.
Pogarszający się stan techniczny obiektów i wzrost zagrożenia dla zwiedzających wymusił decyzję o zamknięciu Palmiarni 1985 roku. Postanowiono całkowicie zmodernizować wszystkie szklarnie, przy jednoczesnym zachowaniu roślin. Zastosowano metodę obudowy. Najpierw wzniesiono konstrukcję i powłoki nowych pawilonów, a następnie zdemontowano stare szklarnie.
Powierzchnia Palmiarni wzrosła do około 2000m2, a najwyższy pawilon mierzy 22 m – co zapewnia dalszy rozwój palm, z których trzy towarzyszą Gliwiczanom od 1924 roku.
Palm House History (PDF and MP3)
Geschichte des Palmenhauses (PDF und MP3)
Palmiarnia na wynos - podcasty o gliwickich tropikach
Palmiarnia na wynos to podcasty, czyli internetowe audycje na temat naszych tropików. Publikujemy materiały pełne historii, ciekawostek, anegdot. Są też rady dla osób, które chcą małą Palmiarnię stworzyć w swoim domu. Jak nawozić rośliny, na którym parapecie w domu postawić kwiaty, jaką palmę wybrać do mieszkania? To tematy kolejnych odcinków. Znajdziesz nas też na Soundcloud oraz Spotify wpisując w wyszukiwarkę „Palmiarnia na wynos„.
Odcinek 1 – Podróż w czasie, czyli historia Palmiarni
Odcinek 2 – Światło
Odcinek 3 – Woda
Odcinek 4 – W Palmiarni jak w mrowisku
Odcinek 5 – Podwodny świat
Odcinek 6 – W królestwie palm
Odcinek 7 – Przez Palmiarnię z przewodnikiem
Odcinek 8 – Kaktusy i sukulenty
Odcinek 9 – Rośliny, które lubią mięso cz. 1
Odcinek 9 – Rośliny, które lubią mięso cz. 2
Odcinek 10 – Rośliny, które służą człowiekowi
Odcinek 11 – Na zapleczu Palmiarni
Odcinek 12 – Storczyki
Odcinek 13 – Z mikrofonem wśród zwierząt
Odcinek 14 – Wokół Palmiarni
Odcinek 15 – Palmiarnia wielu możliwości
Odcinek 16 – W poniedziałek zamknięte
Odcinek 17 – ostatni – Podsumowanie
Pliki do pobrania
- Badanie jakości i poziomu usług Palmiarni
Wypełnione ankiety prosimy składać w Palmiarni (wersja PDF) - Badanie jakości i poziomu usług Palmiarni
Wypełnione komputerowo ankiety prosimy wysłać na adres [email protected] (wersja WORD) - Badanie jakości i poziomu usług Palmiarni podczas oprowadzania
Wypełnione ankiety prosimy składać w Palmiarni (wersja PDF) - Badanie jakości i poziomu usług Palmiarni podczas oprowadzania
Wypełnione komputerowo ankiety prosimy wysłać na adres [email protected] (wersja WORD) - Umowa najmu pomieszczeń Palmiarni Miejskiej
- Zarządzenie dot. warunków wynajmu pomieszczeń Palmiarni Miejskiej (wersja dostępna cyfrowo)
